Faktori rizika za karcinom pluća

Onkologija

Nesitnoćelijski karcinom pluća (NSCLC) i sitnoćelijski karcinom pluća (SCLC) dele nekoliko ključnih faktora rizika, uključujući sledeće:

1. Pušenje

Pušenje je vodeći uzrok karcinoma pluća i čini oko 80% slučajeva. Štetne supstance u duvanu oštećuju ćelije pluća, povećavajući verovatnoću maligne transformacije.

Karcinom pluća je izuzetno redak kod osoba koje nikada nisu pušile.
Međutim, pušenje nije jedini uzrok karcinoma pluća.
Na godišnjem nivou, javlja se približno 270.000 slučajeva karcinoma pluća bez istorije pušenja.

2. Izloženost zračenju

Osobe koje su podvrgnute radioterapiji (posebno za stanja koja zahvataju područje grudnog koša) mogu imati umereno povećan rizik od razvoja karcinoma pluća.

3. Opasnosti na radu

Izlaganje karcinogenim materijalima kao što su azbest, zapaljivi gasovi i drugi industrijski zagađivači može značajno povećati rizik od karcinoma pluća, posebno kod osoba koje se bave delatnostima visokog rizika.

4. Zagađenje vazduha u gradskim sredinama

Studije ukazuju na to da je stopa karcinoma pluća u gradskim područjima veća u odnosu na ruralna područja zbog zagađenja vazduha. Dugotrajno izlaganje zagađivačima kao što su fine praškaste materije (PM2,5) može doprineti razvoju karcinoma pluća.

5. Zagađenje vazduha u zatvorenom prostoru

U nekim regijama, naročito u Kini i drugim zemljama Azije, žene koje ne puše mogu imati povećan rizik zbog loše provetrenog zatvorenog okruženja gde se ugalj, drvo ili druga čvrsta goriva sagorevaju za kuvanje ili grejanje.

6. Već postojeće bolesti pluća

Kod osoba sa plućnom tuberkulozom (TB) ili hroničnom opstruktivnom bolešću pluća (HOBP) postoji veći rizik od razvoja karcinoma pluća. Hronična upala pluća i nastanak ožiljaka mogu doprineti kanceroznim promenama u plućnom tkivu.

Preduzimanje preventivnih mera (kao što je izbegavanje pušenja, smanjenje izlaganja zagađivačima i lečenje osnovnih bolesti pluća) može pomoći u smanjenju rizika od karcinoma pluća.

Reference:

1. Lung Cancer Statistics. Cancer Research UK. Access address: http://www.cancerresearchuk.org/health-professional/cancer-statistics/statistics-by-cancer-type/lung-cancer. Poslednji pristup: maj 2018.

2. Small Cell Lung Cancer Risk Factors. American Cancer Society. Access address: https://www.cancer.org/cancer/small-cell-lung-cancer/causes-risks-prevention/risk-factors.html. Poslednji pristup: maj 2018.

3. World Cancer Report 2008. World Health Organization. Adresa pristupa: http://www.iarc.fr/en/publications/pdfs-online/wcr/2008/wcr_2008.pdf. Poslednji pristup: april 2018. [Proračun: 960.000 (novih slučajeva kod muškaraca godišnje) + 390.000 (novih slučajeva kod žena godišnje) = 1.350.000 (novih slučajeva godišnje); 1% od 1.350.000 = 13.500; 13.500 × 20 = 270.000 (novih slučajeva godišnje koji nisu povezani s pušenjem)]

4. Cancer Stat Facts: Lung and Bronchus Cancer. National Cancer Institute. Access address: http://seer.cancer.gov/statfacts/html/lungb.html. Poslednji pristup: maj 2018.

5. O'Reilly, et al. Asbestos-related lung disease. American Family Physician. 2007; 75 (5): 683–688.